اختلالات اضطرابی گروهی از بیماری‌های سلامت روان هستند که باعث ترس، وحشت و سایر علائم می‌شوند که با موقعیت تناسب ندارند. انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد، از جمله اختلال اضطراب فراگیر، فوبیاهای خاص و اختلال اضطراب اجتماعی. درمان مؤثر است و معمولاً شامل دارو و روان‌درمانی (گفتار درمانی) می‌شود.
اختلال اضطراب چیست؟
اختلال اضطراب نوعی بیماری سلامت روان است. اگر اختلال اضطراب دارید، ممکن است به چیزها و موقعیت‌های خاصی با ترس و وحشت پاسخ دهید. همچنین ممکن است علائم فیزیکی اضطراب، مانند تپش قلب و تعریق را تجربه کنید.
داشتن مقداری اضطراب طبیعی است. اگر مجبور باشید با مشکلی در محل کار مقابله کنید، به مصاحبه بروید، در آزمونی شرکت کنید یا تصمیم مهمی بگیرید، ممکن است احساس اضطراب یا عصبی بودن کنید. کمی اضطراب حتی می‌تواند مفید باشد – به ما کمک می‌کند موقعیت‌های خطرناک را تشخیص دهیم و توجه ما را متمرکز می‌کند تا ایمن بمانیم.
اما یک اختلال اضطراب فراتر از عصبی بودن و ترس خفیفی است که ممکن است گاه به گاه احساس کنید. اختلال اضطراب زمانی اتفاق می‌افتد که:
- اضطراب در توانایی شما برای عملکرد اختلال ایجاد می‌کند.
- واکنش‌های شما اغلب با موقعیت‌ها متناسب نیست (واکنش‌های بیش از حد).
- شما نمی‌توانید پاسخ‌های خود را به موقعیت‌ها کنترل کنید.
کودکان، نوجوانان و بزرگسالان می‌توانند اختلالات اضطرابی را تجربه کنند. زنان و افرادی که در بدو تولد به عنوان زن تعیین شده‌اند، تقریباً دو برابر بیشتر از مردان و افرادی که در بدو تولد به عنوان مرد تعیین شده‌اند، به این اختلال مبتلا می‌شوند.
اختلالات اضطرابی می‌توانند گذراندن روز را دشوار کنند. خوشبختانه، درمان‌های مؤثری برای این بیماری‌ها وجود دارد.
انواع اختلالات اضطرابی
طبق راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) انجمن روان‌پزشکی آمریکا، انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد. این کتابچه راهنمای مرجع استاندارد برای تشخیص بیماری‌های سلامت روان است. انواع اختلالات اضطرابی عبارتند از:
- اختلال اضطراب فراگیر (GAD): این بیماری باعث ترس، نگرانی و احساس مداوم غرق شدن می‌شود. با نگرانی بیش از حد، مکرر و غیرواقعی در مورد چیزهای روزمره، مانند مسئولیت‌های شغلی، سلامتی یا کارهای روزمره مشخص می‌شود.
- آگورافوبیا: این بیماری باعث ترس شدید از غرق شدن یا ناتوانی در فرار یا دریافت کمک می‌شود. افراد مبتلا به آگورافوبیا اغلب از مکان‌های جدید و موقعیت‌های ناآشنا، مانند مناطق بزرگ و باز یا فضاهای بسته، جمعیت و مکان‌های خارج از خانه خود اجتناب می‌کنند.
- اختلال وحشت‌زدگی: این بیماری شامل حملات پانیک غیرمنتظره متعدد است. ویژگی اصلی این بیماری این است که حملات معمولاً بدون هشدار اتفاق می‌افتند و به دلیل بیماری دیگری روانی یا جسمی نیستند. برخی از افراد مبتلا به اختلال پانیک نیز آگورافوبیا دارند.
- فوبیاهای خاص: فوبیا زمانی است که چیزی باعث می‌شود شما ترس یا اضطرابی را احساس کنید که آنقدر شدید است که به طور مداوم و شدید زندگی شما را مختل می‌کند. صدها نوع مختلف فوبیا وجود دارد و تقریباً برای همه آنها یک تشخیص وجود دارد: فوبیای خاص. فقط یک فوبیا، آگورافوبیا، یک تشخیص متمایز است.
- اختلال اضطراب اجتماعی: این بیماری (که قبلاً به عنوان فوبیای اجتماعی شناخته می‌شد) زمانی اتفاق می‌افتد که شما ترس شدید و مداوم از قضاوت منفی و/یا مشاهده شدن توسط دیگران را تجربه می‌کنید.
- اختلال اضطراب جدایی: این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که شما هنگام جدا شدن از یکی از عزیزان، مانند مراقب اصلی، اضطراب بیش از حد احساس می‌کنید. در حالی که اضطراب جدایی در نوزادان و کودکان نوپا یک مرحله طبیعی از رشد است، اختلال اضطراب جدایی می‌تواند کودکان و بزرگسالان را تحت تأثیر قرار دهد.
- بی‌زبانی انتخابی: این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که شما به دلیل ترس یا اضطراب در موقعیت‌های خاصی صحبت نمی‌کنید. این بیماری معمولاً کودکان خردسال را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما می‌تواند نوجوانان و بزرگسالان را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
سایر بیماری‌های سلامت روان دارای ویژگی‌های مشترکی با اختلالات اضطرابی هستند. این موارد شامل اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلال استرس حاد و اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) است. اما انجمن روان‌پزشکی آمریکا آنها را به عنوان شرایط متمایز و نه اختلالات اضطرابی طبقه‌بندی می‌کند.
اختلالات اضطرابی چقدر شایع هستند؟
اختلالات اضطرابی برخی از شایع‌ترین بیماری‌های سلامت روان هستند:
- فوبیاهای خاص تا 12 درصد از جمعیت ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- اختلال اضطراب اجتماعی حدود 7 درصد از جمعیت ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- اختلال اضطراب فراگیر حدود 3 درصد از جمعیت ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- آگورافوبیا تا 1.7 درصد از جمعیت ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- اختلال اضطراب جدایی حدود 4 درصد از کودکان، 1.6 درصد از نوجوانان و تا 1.9 درصد از بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- بی‌زبانی انتخابی کمترین اختلال اضطرابی شایع است. این بیماری بین 0.47٪ و 0.76٪ از جمعیت ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
علائم اختلالات اضطرابی چیست؟
علائم اختلالات اضطرابی بسته به نوع آن متفاوت است.
علائم روانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- احساس پانیک، ترس، وحشت و ناراحتی
- احساس عصبی بودن یا تحریک‌پذیری
- افکار وسواسی و غیرقابل کنترل
- مشکل در تمرکز
علائم جسمی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بی‌قراری
- تپش قلب
- تنگی نفس
- تنش عضلانی
- دست‌های سرد یا عرق کرده
- خشکی دهان
- حالت تهوع
- بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در دست‌ها یا پاهای شما
- مشکل در به خواب رفتن یا خواب ماندن (بی‌خوابی)
اگر شما یا فرزندتان این علائم را به طور مکرر تجربه می‌کنید، مهم است که با پزشک یا یک متخصص سلامت روان صحبت کنید.
چه چیزی باعث اختلالات اضطرابی می‌شود؟
مانند سایر انواع بیماری‌های سلامت روان، محققان دقیقاً نمی‌دانند چه چیزی باعث اختلالات اضطرابی می‌شود. اما آنها فکر می‌کنند ترکیبی از عوامل در این امر نقش دارند:
- عدم تعادل شیمیایی: چندین انتقال‌دهنده عصبی و هورمون در اضطراب نقش دارند، از جمله نوراپی نفرین، سروتونین، دوپامین و گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA). عدم تعادل در این مواد شیمیایی می‌تواند به اختلال اضطراب کمک کند.
- تغییرات مغز: بخشی از مغز شما به نام آمیگدال نقش مهمی در مدیریت ترس و اضطراب دارد. مطالعات نشان می‌دهد که افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، فعالیت آمیگدال را در پاسخ به نشانه‌های اضطراب افزایش می‌دهند.
- ژنتیک: اختلالات اضطرابی در خانواده‌های بیولوژیکی رایج است. این نشان می‌دهد که ژنتیک ممکن است نقشی داشته باشد. اگر یکی از بستگان درجه یک شما (والد بیولوژیکی یا خواهر و برادر) اختلال اضطراب داشته باشد، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن باشید.
- عوامل محیطی: استرس شدید یا طولانی مدت می‌تواند تعادل انتقال‌دهنده‌های عصبی را که خلق و خوی شما را کنترل می‌کنند تغییر دهد. تجربه استرس زیاد در یک دوره طولانی می‌تواند به اختلال اضطراب کمک کند. تجربه یک رویداد آسیب‌زا نیز می‌تواند باعث اختلالات اضطرابی شود.
اختلالات اضطرابی چگونه تشخیص داده می‌شوند؟
اگر شما یا فرزندتان علائم اختلال اضطراب را تجربه می‌کنید، به پزشک مراجعه کنید. آنها با یک ارزیابی پزشکی شروع می‌کنند. آنها یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهند و در مورد سابقه پزشکی شما، هر دارویی که مصرف می‌کنید و اینکه آیا یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به اختلال اضطراب تشخیص داده شده است، سؤال می‌کنند.
هیچ آزمایش خون یا اسکن تصویری وجود ندارد که بتواند اختلالات اضطرابی را تشخیص دهد. اما پزشک شما ممکن است برخی از این آزمایش‌ها را برای رد شرایط فیزیکی که ممکن است باعث علائم شما شوند، مانند پرکاری تیروئید، انجام دهد. اگر علت فیزیکی زمینه‌ای وجود نداشته باشد، پزشک شما ممکن است شما را به یک
متخصص سلامت روان ارجاع دهد.
یک متخصص سلامت روان، مانند یک روانشناس یا روانپزشک، مصاحبه یا نظرسنجی انجام می‌دهد و در مورد علائم، عادات خواب و سایر رفتارهای شما سؤال می‌کند. آنها از معیارهای موجود در DSM-5 انجمن روان‌پزشکی آمریکا برای تشخیص اختلالات اضطرابی استفاده می‌کنند.
به طور معمول، ارائه‌دهنده تشخیص را بر اساس موارد زیر قرار می‌دهد:
- علائم گزارش شده شما، از جمله شدت آنها و مدت زمان آنها
- بحث در مورد اینکه چگونه علائم در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد می‌کنند
- مشاهده نگرش و رفتار شما توسط ارائه‌دهنده
اختلالات اضطرابی چگونه درمان می‌شوند؟
اختلال اضطراب مانند هر بیماری دیگری است که نیاز به درمان دارد. شما نمی‌توانید آن را از بین ببرید. این موضوع انضباط شخصی یا نگرش نیست. محققان در چند دهه گذشته پیشرفت زیادی در درمان بیماری‌های سلامت روان داشته‌اند. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما یک برنامه درمانی متناسب با شما تنظیم می‌کند. برنامه شما ممکن است شامل ترکیبی از دارو و روان‌درمانی (گفتار درمانی) باشد.
دارو برای اختلالات اضطرابی
داروها نمی‌توانند اختلال اضطراب را درمان کنند. اما آنها می‌توانند علائم را بهبود بخشند و به شما کمک کنند بهتر عمل کنید. داروهای اختلالات اضطرابی اغلب شامل موارد زیر می‌شوند:
- داروهای ضد افسردگی: در حالی که آنها عمدتاً افسردگی را درمان می‌کنند، این داروها می‌توانند به اختلالات اضطرابی نیز کمک کنند. آنها نحوه استفاده مغز شما از مواد شیمیایی خاص را برای بهبود خلق و خو و کاهش استرس تنظیم می‌کنند. داروهای ضد افسردگی ممکن است مدتی طول بکشد تا عمل کنند، بنابراین سعی کنید صبور باشید. SSRIها و SNRIها انواع داروهای ضد افسردگی برای اضطراب هستند. داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای گزینه دیگری هستند، اما عوارض جانبی بیشتری ایجاد می‌کنند.
- بنزودیازپین‌ها: این دسته از داروها ممکن است اضطراب، وحشت و نگرانی شما را کاهش دهند. آنها به سرعت عمل می‌کنند، اما می‌توانید نسبت به آنها تحمل ایجاد کنید. آنها همچنین پتانسیل اعتیادآوری دارند، بنابراین باید با احتیاط مصرف شوند. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است یک بنزودیازپین را برای کوتاه مدت تجویز کند و سپس شما را از آن جدا کند. بنزودیازپین‌هایی که می‌توانند به درمان اختلالات اضطرابی کمک کنند عبارتند از آلپرازولام، کلونازپام، دیازپام و لورازپام.
- مسدودکننده‌های بتا: این داروها می‌توانند به کاهش برخی از علائم فیزیکی اختلالات اضطرابی، مانند ضربان قلب سریع، لرزش و لرز کمک کنند. آنها جنبه‌های روانی اختلالات اضطرابی را درمان نمی‌کنند.
ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما با شما همکاری خواهد کرد تا ترکیب و دوز مناسب دارو را پیدا کند. بدون مشورت با پزشک خود، دوز را تغییر ندهید یا مصرف داروها را قطع نکنید. آنها شما را زیر نظر خواهند داشت تا مطمئن شوند که داروها بدون ایجاد عوارض جانبی منفی کار می‌کنند.
روان‌درمانی برای اختلالات اضطرابی
“روان‌درمانی”، که به آن گفتار درمانی نیز گفته می‌شود، اصطلاحی برای انواع تکنیک‌های درمانی است که هدف آن کمک به شما در شناسایی و تغییر احساسات، افکار و رفتارهای ناسالم است. یک ارائه‌دهنده سلامت روان در مورد استراتژی‌هایی صحبت می‌کند تا به شما کمک کند اختلال اضطراب را بهتر درک و مدیریت کنید. رویکردها عبارتند از:
- درمان شناختی رفتاری (CBT): این رایج‌ترین نوع روان‌درمانی برای کمک به مدیریت اختلالات اضطرابی است. CBT برای اضطراب به شما می‌آموزد که الگوهای فکری و رفتارهایی را که منجر به احساسات مشکل‌ساز می‌شوند، تشخیص دهید و شناسایی کنید. سپس روی تغییر افکار و واکنش‌های خود به موقعیت‌های محرک کار می‌کنید.
- درمان مواجهه: این نوعی درمان است که در آن یک متخصص سلامت روان یک محیط امن برای قرار دادن شما در معرض ترس‌هایتان ایجاد می‌کند. ترس‌ها ممکن است چیزها، موقعیت‌ها و/یا فعالیت‌ها باشند. درمان مواجهه به شما کمک می‌کند تا نشان دهید که قادر به مقابله با ترس‌های خود هستید. شما یاد خواهید گرفت که باورهای جدید و واقع‌بینانه‌تری را به چیزهایی که از آنها می‌ترسید، پیوند دهید. شما با تجربه ترس راحت‌تر خواهید شد.
آیا می‌توانم از ابتلا به اختلال اضطراب جلوگیری کنم؟
در حال حاضر، هیچ راه شناخته شده‌ای برای جلوگیری از اختلالات اضطرابی وجود ندارد. اما می‌توانید با درمان بسیاری از مسائل مرتبط را کاهش دهید. درخواست کمک به محض ظاهر شدن علائم می‌تواند به کاهش اختلال در زندگی شما کمک کند.
پیش‌آگهی برای افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی چیست؟
در صورت عدم درمان، اختلالات اضطرابی می‌توانند منجر به عوارض جدی شوند، از جمله:
- مشکل در موقعیت‌های اجتماعی و کاهش کیفیت زندگی
- اختلالات مصرف مواد، از جمله اختلال مصرف الکل
- اختلال افسردگی اساسی
- خودکشی (در موارد اضطراب شدید)
اضطراب مداوم همچنین خطر ابتلا به حوادث قلبی، مانند حمله قلبی را افزایش می‌دهد.
به همین دلیل است که اگر اختلال اضطراب دارید، مراجعه به پزشک بسیار مهم است. درمان مؤثر است. درمان مناسب می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی، روابط و بهره‌وری شما کمک کند. همچنین می‌تواند از سلامت کلی شما حمایت کند.
چگونه می‌توانم در صورت ابتلا به اختلال اضطراب از خودم مراقبت کنم؟
گذشته از درخواست کمک پزشکی حرفه‌ای و درمان، استراتژی‌های خاصی می‌توانند به شما در مدیریت اختلال اضطراب و مؤثرتر کردن درمان کمک کنند. آنها عبارتند از:
- مدیریت استرس: استرس مزمن یا شدید، اختلالات اضطرابی را بدتر می‌کند. تکنیک‌های مدیریت استرس، مانند مدیتیشن، تمرینات تنفسی، ذهن آگاهی و ورزش منظم را بررسی کنید.
- گروه‌های حمایتی: شرکت در یک گروه حمایتی برای افراد مبتلا به اضطراب – حضوری یا آنلاین – می‌تواند فرصت‌هایی را برای ارتباط با دیگران، به اشتراک گذاشتن تجربیات و یادگیری استراتژی‌های مقابله‌ای مختلف فراهم کند.
- آموزش: کسب اطلاعات بیشتر در مورد وضعیت خود و آموزش عزیزان می‌تواند به شما و آنها کمک کند تا شرایط را بهتر درک کرده و حمایت ارائه دهید.
- محدود کردن یا اجتناب از کافئین: کافئین می‌تواند علائم فیزیکی اضطراب را بدتر کند. اگر نگران میزان مصرف کافئین خود هستید، با پزشک خود صحبت کنید.
چه زمانی باید برای اضطراب به پزشک مراجعه کنم؟
پزشک شما شریک شما در مراقبت شماست. اگر احساس می‌کنید درمان اختلال اضطراب مؤثر نیست یا در مورد داروی خود سؤالی دارید، با پزشک خود تماس بگیرید. با هم می‌توانید بفهمید که چگونه به بهترین شکل پیش بروید.
سوالات متداول درباره اضطراب
اختلال اضطراب یک بیماری سلامت روان است که باعث ترس، وحشت و سایر علائم نامتناسب با موقعیت می‌شود. این اختلال زمانی رخ می‌دهد که اضطراب در عملکرد شما اختلال ایجاد کند، واکنش‌های شما اغلب با موقعیت‌ها متناسب نباشند و نتوانید پاسخ‌های خود را کنترل کنید.
انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد، از جمله اختلال اضطراب فراگیر (GAD)، آگورافوبیا، اختلال وحشت‌زدگی، فوبیاهای خاص، اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال اضطراب جدایی و بی‌زبانی انتخابی.
علائم اختلالات اضطرابی بسته به نوع آن متفاوت است، اما ممکن است شامل علائم روانی مانند احساس پانیک، ترس، نگرانی، بی‌قراری، افکار وسواسی و مشکل در تمرکز، و همچنین علائم جسمی مانند تپش قلب، تنگی نفس، تنش عضلانی، تعریق، خشکی دهان، حالت تهوع، بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن و بی‌خوابی باشد.
علت دقیق اختلالات اضطرابی ناشناخته است، اما ترکیبی از عوامل، از جمله عدم تعادل شیمیایی در مغز، تغییرات مغزی، ژنتیک و عوامل محیطی مانند استرس شدید یا طولانی مدت و تجربیات آسیب‌زا، می‌تواند در ایجاد آنها نقش داشته باشد.
تشخیص اختلالات اضطرابی شامل ارزیابی پزشکی توسط پزشک و مصاحبه یا نظرسنجی توسط متخصص سلامت روان است. متخصصان سلامت روان از معیارهای DSM-5 برای تشخیص استفاده می‌کنند و این تشخیص بر اساس علائم گزارش شده، تأثیر آنها بر زندگی روزمره و مشاهدات رفتار بیمار است.
درمان اختلالات اضطرابی معمولاً شامل ترکیبی از دارو و روان‌درمانی است. داروها می‌توانند علائم را بهبود بخشند و به عملکرد بهتر کمک کنند، در حالی که روان‌درمانی به شناسایی و تغییر الگوهای فکری و رفتاری ناسالم کمک می‌کند.
در حال حاضر هیچ راه شناخته شده‌ای برای پیشگیری کامل از اختلالات اضطرابی وجود ندارد، اما درمان زودهنگام می‌تواند به کاهش شدت علائم و اختلال در زندگی کمک کند.
اختلالات اضطرابی درمان نشده می‌توانند منجر به عوارض جدی مانند مشکلات اجتماعی، اختلالات مصرف مواد، افسردگی اساسی و حتی خودکشی شوند. با این حال، درمان مؤثر است و می‌تواند کیفیت زندگی، روابط و بهره‌وری را بهبود بخشد.
علاوه بر درمان حرفه‌ای، می‌توانید با مدیریت استرس، شرکت در گروه‌های حمایتی، آموزش در مورد بیماری خود، محدود کردن مصرف کافئین و ارتباط منظم با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود، به مدیریت اختلال اضطراب کمک کنید.
اگر علائم اختلال اضطراب را تجربه می‌کنید یا احساس می‌کنید که درمان فعلی شما مؤثر نیست، یا اگر در مورد داروهای خود سؤالی دارید، باید با پزشک خود تماس بگیرید.
